Kavramların ortaya çıkışı, kullanım yoğunluğu ve harekete geçirici etkisiyle, mücadelenin seyri arasında birebir ilişki var. Ne zaman kitle hareketi yükselse, kavramlar da sahneye çıkıyor ve etkin birer araç haline geliyor. Mesela kolonyalizme karşı mücadelenin güçlü olmadığı dönemlerde, kolonyalizm ve anti-kolonyalizm kavramları da ortada yoktu. Ama XX. yüzyılın ilk on yıllarından itibaren kolonyalist statükoya karşı mücadele yükseldiğinde, kolonyalizm ve anti-kolonyalizm kavramları da sık kullanılır oldu. Bu durum, teorik/entellektüel üretimle pratik mücadelenin veya pratik politikanın diyalektik bütünlüğünü ifade ediyor. Mesela 1950'lerden sonra özellikle 1960'lı, 1970'li yıllarda emperyalizm ve anti-emperyalizm kavramları çok kullanılıyordu zira dünyada anti-emperyalist mücadele yükselmeye devam ediyordu.