Roman, uzun soluklu öykü, küküçük yaşımdan bu yana bana dünyanın, ülkelerin kapılarını açan anahtar olmuş, bir anlamda yaşadığım yüzyılı ve öncesini kavramama tanıklık etmiştir. Okumaya başladığımdan itibaren Jules Verne'nin Esrarlı Ada, Seksen Günde Devri Alem, Kaptan Grant'ın Çocukları vb gibi yapıtları, Güney Amerika pampalarından, Pasifik Okyanusu'nun gizemli adalarına uzanan, Uzakdoğu'yu tanıtan bir coğrafya dersi olmuştur. Hugo'nunSefiller 19. yüzyıl sanayi devrimini, 1832 işçi direnişlerini, Zola'nın Germinali maden işçilerinin yaşamını öğretmiştir. Rusya'yı, Tolstoy, Turgenyev, Gogol, Dostoyevski vb. ile toplumsal, ekonomik ve siyasal yapısıyla kavradım. Yaşamım süresince her roman benim yönümden toplumsal gelişme, yapıya ve hepsinin ötesinde tarihe tanıklık eden bir belgedir.