Türk siyaset geleneği, kültür tarhimizin yanı sıra, siyasi coğrafyamızın özel niteliklerini de içeren geniş bir konular silsilesinin parçasıdır. Hala biz kimiz diye soranların olduğu bir toplumda, bağımsız olarak pek incvelenmemiş olan bu konuda yaklaşım geliştirmek iddalı bir girişim sayılabilir, çünkü, ne kadar çok kaynaktan istifade edilmiş olursa olsun, bu sonuçta bir yorum meselesi olarak kalır. Ne var ki tarih her zaman yoruma tabidir, daima öyle olacaktır, mesela bu yorumları tutarlı dayanaklarla inşa etmekten ibarettir, her ne kadar zor olsa da.
Uluslaşma sürecinin sorunlarını tam aşamamış olmamızın getirdiği komplikasyonlar da tartışmaları kızıştırmaktadır. Kısacası sorunlarımız çoktur ama bunlar bizi bildiklerimiz ifade ifade etmekten alıkoymalı. Her samimi çabanın birbirine ve bir sonrakine destek olmasını bekleriz. Ayrıca, tarih ve toplum konularında hiçbir tartışmaya son nokta konulamaz.