... bir anlamda sosyoloji bugünün tarihidir, tarih de geçmişin sosyolojisidir; geçmiş bugünü anlamaya olanak tanır ya da... bugün geçmişi sorgulamaya... (J. Guibert & G. Jumel).
Tarihsel Sosyoloji: Stratejiler, Sorunsallar, Paradigmalar, Tarih Vakfının 2005 yılında TÜBİTAK desteğiyle gerçekleştirdiği uluslararası kongrenin bildirilerinden yola çıkarak yazılan makalelerden oluşmaktadır. Kitap, Tarihsel Sosyolojinin Fransa, ABD ve Türkiyedeki öncü figürlerini, daha genç araştırmacılar ile buluşturuyor.
Bilim dünyamızın duayenlerinden Prof. Dr. Mete Tunçaya atfedilen kitaba katkıda bulunanların tümü tarihsel sosyolojinin yöntemsel araçlarını, kavramlarını ve sorunsallarını temel alan yazarlar: özne-yapı sorunsalı, problem merkezli araştırma stratejisi, patikaya bağımlılık, siyasal kertenin önemsenmesi... Tarihsel Sosyolojinin uygulama alanlarını ortaya koyan derlemede, iki tema ağır basıyor: devlet-toplum ilişkiselliğinin değişik veçheleri ve toplumsal hareketler. Derlemeye katkıda bulunanlar, süreçleri anlayabilmenin ancak tarihsel bilgiyi merkeze alan bir yorumlama faaliyetiyle mümkün olacağını gösteriyorlar.
Tarihsel sosyolojinin devlet, toplum ve mobilizasyonlara dair perspektiflerini farklı zaman dilimleri ve ülkelere uyarlayan bu makaleler, bir yanıyla da, Türkiyedeki soysal bilim araştırmaları için yeni bir araştırma stratejisi ve gündemi öneriyor.

Katkıda bulunanlar: Fethi Açıkel, Mounia Bennani-Chraïbi, Hélène Combes, Jean-Gabriel Contamin, Ferdan Ergut, François Georgeon, Jeff Goodvin, Huricihan İslamoğlu, Çağlar Keyder, Yonca Köksal, Michel Offerlé, Alexandre Toumarkine, Mete Tunçay, Ayşen Uysal.