Hocamız Prof. Dr. Jale Baysal'ın doktora tezi olarak hazırladığı Müteferrika'dan Birinci Meşrutiyete Kadar Osmanlı Türklerinin Bastıkları
Kitaplar adlı çalışması 1968 yılında yayımlandı. Bu ilk basımda, tezin önemli yanını oluşturan, 1729-1875 yılları arasında Osmanlı
Türklerinin yayımlamış olduğu belirlenen kitapların listesi yer almadı. Bu liste, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Genel Kitaplığı'nda özel olarak
hazırlanmış 6 büyük kutu içinde tutulmaktadır.
Hasan S. KESEROGLU
Bu çalışmanın başlıca amacı, bibliyografik nitelemelerine bakarak bir devrin yayın yaşamını açıklamaktır. Kitap, yalnız adı ile yazarın adı,
konusu, basıldığı yer ve yılla, yayınlandığı dönemin genel olarak politik, sosyal, kültürel durumunu, eğilimlerini, düşünce ve yaratma
gücünü belirtebilecek, ifadeli ve anlamlı bir malzemedir. Kültür tarihçileri ve inceledikleri çağın genel bir görünüşünü çizmek istedikleri
zaman edebiyat tarihçileri, yayınlanan belli baslı eserleri bildirmeyi her zaman gerekli saymışlardır. Belli başlılara değil de bütün
yayınlara yöneldiğimiz, yıl yıl, yayınlanan eserlerin sayılarını, konularını, konular arasındaki oranı belirlediğimiz zaman, hem genel olarak
yayın yaşamını ortaya koyan, hem kültür ve edebiyat tarihi bakımından önem taşıyan sonuçlara varabiliyoruz. Önümüzdeki çalışma
ülkemizde, bibliyografik nitelemelerine dayanarak yapılan bu türlü çalışmaların ilki olacaktır. Ele alınan yayınların, Türk toplumunun
uygarlık çevresine geçme çabaları içinde bulunduğu bir döneme ilişkin olmaları, onları daha da ilgi çekici duruma getirmektedir.
Jale BAYSAL