Sözlükler mahfil kelimesini, konuşup görüşmek için bir araya gelinen yer, toplantı yeri; toplanmış heyet, meclis; oturulacak yer, görüşülecek yer şeklinde açıklar. Edebiyat mahfilleri de birden fazla, edebiyatçının bir mekânda buluşup sanat-edebiyat ile ilgili -çok çeşitli konularda konuşma ve sohbetler yapması, edebiyat ve sanatla ilişkilendirilebilecek konu, kavram, eser, şekil, tür vb. üzerinde bu türden toplantı, yerlerinde -bir araya gelerek görüş ve fikir alışverişinde bulunmasıyla ortaya çıkar.
Hafıza, hatırlanması imkânsız- olan şeylerin heybetli ve baş döndürücü stoğudur. Edebiyat mahfilleri de edebiyatçıların diğer 'edebiyatçılar ve edebiyat meraklılarıyla iletişime geçtiği, bazen çeşitli konu, eser, tür vb. üzerinde mutabakata vardığı, bazen de tartışılan konulara önemli şerhler koydukları bir edebî hafızanın merkezidir. Mahfillerdeki hemen her türlü konuşma, sohbet, eleştiri, tenkit, sanat ve edebiyat için hayati öneme sahiptir. Bu tür faaliyetlerle çok sık karşılaşmamızın-mümkün olduğu, sanat ve edebiyat tartışma, tenkit veya tekliflerin yapılabildiği, bu tür etkinlikler sayesinde toplantı yeri ve odağının.sürekli canlı kalabildiği bir yer ve aynı zamanda yaşayan edebiyatın, kültürün, sanatın atardamarıdır.
Mekândan Taşan Edebiyat'ta 19. yüzyılın ikinci yarısından günümüze kadar olan zaman aralığında İstanbul'daki edebiyat, mahfilleri ortaya, çıkarılmış ve buradaki edebî faaliyetler çeşitli açılardan incelenmiştir. İstanbul'un sanat ve edebiyatın merkezindeki yerini belgeleriyle ve İlmî bir titizlikle ortaya çıkaran bu eser, edebî hafızanın mayalandığı yerleri göstermesi bakımından da zevkli okumalar sunmaktadır.