Hacı Bektaş Veli rastgele dolaşan bir gezgin veya düşüncesiz bir derviş değil, ne yapmak istediğini ve he-deflediği noktaları iyi bilen ve son derece planlı bir şekilde hareket eden, güçlü bir Türk mutasavvıfı ve kuru-cu bir deha olduğunu eylemleri ve eserlerinden anlıyoruz.
O, Horasan’dan ayrılıyor, düzenli ve güvenli bir rota izleyerek Anadolu’ya geliyor, hedeflediği kitleleri etkile-yecek potansiyele sahip kişilerle görüşmeler yapıyor, onlarla iş birliği yapma olasılığını değerlendiriyor ve sonunda hem etki sağlayabileceği hem de gereksiz yere dikkat çekmeyecek şekilde sakin bir bölgeye çeki-lip gönülleri kuruluşa hazırlıyor.
Böylelikle Moğol felaketinin etkisiyle Türkistan-Bağdat-Anadolu üçgeninde gerçekleşen “unsurların karışımı”, yeni bir doğuş için gerekli olan mayalanmayı sağlayan ögeleri başka bölgelerden de buraya taşımıştır. So-nuç olarak Hacı Bektaş Veli, fıkıh ile yerel gelenekleri, Oğuz töresi ile Kur’an ve Sünnet’i birleştirerek İslam’ın Türkmenler arasında yayılmasına katkıda bulunmuştur. Onun en büyük özelliği, insanların kalplerini etkileye-bilme gücüdür. Hacı Bektaş, ne meczup bir derviş gibi, ne de Barak baba veya Mevlana gibi devlet yönetici-leriyle yakın ilişkiler içinde olmuştur. O, Türkmen topluluğunun her kesimine seslenerek gönülleri etkilemeyi başarmıştır.