“Matemin Reddi”nden… Postmodern süreç küreseldir, eski sosyalist alanla sınırlı değildir. Soğuk Savaş’ın ardından dünyanın her yerinde iki kutuplu düzenin ortadan kalkmasıyla birlikte bir zamanlar saldırgan tabyalar, ironik bir şekilde yayılıyorlar ve serpiliyorlar. Her yerde görülen postmodernizm kültürel bir rahatlamadır, açıklığın sonucudur, dekorların değişmesidir. Ancak günümüz gerçekleri açısından bakıldığında bu dışarıdan bir alay, “uyumsuzların” bir tepkisidir. Postmodern eserler, bir sirk numarası, bir illüzyon gibidir. İzliyorsun, başın yukarıda bekliyorsun: başka ne numara yapacak, seni başka ne şaşırtacak? Postmodernizm bir eğilim olarak açıkça tükenmiştir ve kuruması gerekmektedir. Genç insan, çevresine ve çağına kapılmış, o zamana dek dünyada hiçbir şey olmamış gibi, evrene taze bir bakış atıyor… İki ağabey (Pelevin ve Sorokin) zavallı Baba Nuh’a (geleneksel edebiyat) alaycı bir şekilde kahkahalar atarken, küçük kardeş gülmek istemiyor. Bir kahkaha değişimi geliyor. Yeni bir gerçeklik geliyor. – Postmodernistler ne kadar ileri gitseler o kadar çok artık arındırıcı güçle değil, zararsız şekilde kıkırdayan bir edebiyat çevresiyle kuşatılıyorlar. İlgi alanları açısından, bu çevre aşırı arkaiktir. Nasıl olmasın ki? Parodisini yaptığınız şeyin modası geçmişse, parodiniz iki kat daha arkaikleşir. Postmodernist, kendi kuyruğunu ısıran bir yılandır. Realizm – “postmodernizmin postmodernizmi” – kaçınılmazdır. Öngörüde bulunmak mümkündür: psikedelik ve fantastik metinlerin bolluğu ortadan kalkacak. Edebiyat, dikkat dağıtıcı unsurlardan arınmış olacak (“belirsizlik❞ gözden düşecek…). Güvenilir bir kurgu olacak. Artık psikedelik yoğun saçmalıklar boş ve anlamsız. İçerisinde mutant yaratıkların bir Mao’nun sonsuz saçlarını yediklerini iddia eden metinler iğrenç… Sıkıcı “kozmizm”e kaydırma süreci artık geçerli değil… Gerçeklik, yer çekimi yoluyla aşılacak. Sihirli sözü tekrarlıyorum: yeni realizm! Ritim, netlik, lakonizm, gençlerin nesrine geri dönüyor. Postmodernizme alternatif. Gerçek gölgelenmeyecek, çekirgeler yok olacak, eski geleneksel edebiyatın ruhu “yeni❞ bir şekilde nefes alacak.
Sergey Şargunov
Noviy Mir, 2001