“Erzurum’un İstanbul kapısı muazzam bir kalabalıktan görünmez hale gelmişti. Bir bando ve ihtiram müfrezesi resmi selamı ifa etmek üzere vaziyet almıştı. Ve diyebilirim ki, mübalağasız Erzurum’un bütün halkı da Mustafa Kemal’i bir milli sır ve şuurun sezişleri içinde karşılamaya dökülmüştü. Kendisini ilk defa tanıdığım gibi ilk defa da dinliyordum. Hal ve hareketleri gibi dinamik, gür, çınlayan bir sesi vardı. Kısa görüşmesini bitirirken: Vatanı tazyiki altında tutan felaket ve musibetleri behemehal bertaraf edeceğiz, diyor ve sesi bu yolda en kesin ve vazıh bir iradenin taşışına sembollük ediyordu.” Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün yakın çalışma arkadaşlarından Mazhar Müfit Kansu’nun, Paşa’nın Anadolu’ya geçtiği 1919 yılından 1920 yılının ikinci yarısına kadar tuttuğu notlarla Cumhuriyet’in ilanına dair izlenimleri, 4 Mart-8 Kasım 1948 tarihleri arasında Son Telgraf gazetesinde tefrika edilmişti. Kitap, Osmanlı İmparatorluğu’nun Birinci Dünya Savaşı’ndaki son günlerinden başlayarak Mustafa Kemal ile ilk karşılaşma, Erzurum ve Sivas kongreleri, Mustafa Kemal’in Ankara’ya gelişi, Büyük Millet Meclisi’nin açılışı ve Cumhuriyet’in ilanı ana başlıklarında Mazhar Müfit Bey’in kayıt altına aldığı belge, görüşme ve tanıklıklarla birlikte kendi hatıralarını kapsıyor