KAYA RESİMLERİ, ANTİK YAŞAM İZLERİ Beşparmak (Latmos) Dağları, tarihin erken evrelerinden itibaren kutsal yer kabul edilmiştir. Kuzeydeki Büyük Menderes Vadisi'nin önünde devasa bir doğal anıt gibi yükselen gnays kayalıklarının oluşturduğu Beşparmak Dağları geçit vermez bir kale gibidir. Dağın bu aşılmaz görünümü tarihin eski zamanlarından günümüze ona atfedilen kutsallığın en önemli kaynağı olmalıdır. Prehistorik devirlerde bu dağların, yağmur ve havanın bereketini koruyan bir güçe, tanrıya ev sahipliği yaptığına inanılıyordu. Dağın doruklarını oluşturan zirve, bu yüce yaratıcı gücün tahtıydı. Tanrının bu görkemli tepeden gönderdiği esintilerve yağmurlar ovalara bereket sağlıyordu. Neolitik Çağ'ın sonlarından itibaren coğrafyaya bu kutsal imgeyi yakıştıran insanoğlunun torunları için de Beşparmak Dağları bin yıllar boyunca kutsal kalmayı sürdürdü. Hitit Çağı'nda bu dağın eteklerine çizilen Luwi hiyeroglif yazıtlı betimler bu geleneğin izleri olsa gerek. Antik Çağ insanının, dağın zirvesine bu sefer de bir başka tanrının, Zeus'un tahtını kondurmuş olması tesadüf değildir. Orta Çağ'da Hıristiyan inancının birçok dinsel mekânına ev sahipliği yapan Beşparmak Dağları'nda, MS.10. yüzyıla kadar izi sürülen yağmur duası ritüelleri on bin yıllık bir kültürel gen aktarımından başka ne olabilir ki? Antik Çağ yazılı kaynaklarında bu dağların ismi Latmos'tu. Bu çağda dağın eteklerine kurulan kente de aynı isim verildi. Latmos'un devamı ise Latmos kenarındaki Herakleia anlamına gelen Herakleia Latmos'tu. Herakleia Latmos kentinin yaslandığı Beşparmak Dağları'nın yüksek kesimlerinde tespit edilen kaya resimleri MÖ. 6 bin yılın yarı göçebe kültüründen bugüne kalan izlerdir. Bu resimler sayesinde Latmos Herakleiası'nın bulunduğu coğrafyada kültür tarihinin başlangıcı Geç Neolitik Çağ'a kadar indirilmiştir. Son yapılan araştırmalarda bu ilginç veriler Latmos Herakleiası kadar Batı Anadolu tarihinde de yepyeni ufuklar açmıştır. Doruklarından Bafa Gölü kıyısına, Geç Neolitik Çağ'dan günümüze uzanan yaşam izleri, gizemli Latmos'un dünyada tek olma ayrıcalığıdır; bu izlerde yola çıkmak, keyifli, unutulmaz, sorumluluk yükleyen eşsiz bir deneyimdir. Ege Denizi'nin küçük körfezini (günümüzde Bafa Gölü) gören ayrıcalıklı zor coğrafyasında, bir anıt gibi göğe yükselen Latmos'da insan üstü çabayla yaşam kuran halklar, dünyanın en ayrıcalıklı mirasını armağan etmişlerdir. Bu dünya mirasını sahiplenip, koruyarak gelecek kuşaklara aktarmak günümüz coğrafyasında yaşayanların elindedir.