Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi Anadolunun Türk vatanı olarak kuruluşunun tarihidir. Prof. Dr. Osman Turan, bu eserinde kuruluş devrinin tarihini, burada kurulan küçük devlet ve beyliklerin siyasî mevkilerini, medenî faaliyetlerini ele almaktadır. Kaynakların kifâyetsizliğine rağmen Doğu Anadoluda ne derece ileri ve mamur bir ülke meydana getirildiğini ortaya koyan bu eser, Ortaçağ Türkiyesinin yüksek kültürel ve iktisadî tarihinin de habercisidir.
Yorumlar: Güneydoğu Anadolu bölgemiz, Ortadoğuda Türklüğün ilk ortaya çıktığı yerlerimizdendir. Abbasi halifelerinin Bizansa karşı, Diclenin doğusunda kalan Diyarbakır, Mardin ve Silvan gibi bölgelere Türkleri uç beğleri olarakyerleştirdiklerini biliyoruz. Selçukluların da ilk çekişme ve fetih bölgeleri buralardır. Bu bölge, sadece yoğun Türk nüfusun yerleşmesi ile kalmamış, on bir ve on dördüncü yız yıllar arasında bu çevrede kurulan Türk devletlerinde, göz alıcı kültürel verimler yaratılmıştır. Osman Hocanın, Saltuklular, Mengücükler, sökmenliler, dilmaçoğulları ve Artukluları incelediği bu eseri, aynı zamanda o dönemin zengin klütür hayatına ışık tutmaktadır. Bu eseri okuyunca, Osman Hocanın söylediği, Tarih, yer altındaki madenler gibidir, gün ışığına çıkarılmadıkça hiçbir faydası yoktur sözünün anlamını daha iyi kavrıyoruz. Osmanoğullarının amca çocukları olan Artukoğullarının tarihini bilmeden, Doğu ve Güneydoğu Anadolu hakkında fikir yürütmek, çok yüzeysel kalacaktır....