Süleyman Demirel... Türkiye’nin 1960’lardan 2000’lere uzanan
siyasal tarihinin en önemli figürüydü. Bu tarihsel dönemde DP’nin
Su İşleri Müdürlüğü’nden Cumhurbaşkanlığı’na uzun bir yol kat
etti. Neredeyse “hep başbakan”dı. Kurduğu 7 hükümetin 2’si askerî
darbeyle devrildi; her iki darbeyi de atlatıp siyasal hayatına devam
edebildi. 1960’ların, 1970’lerin, 1980’lerin ve 1990’ların siyasi zeminini
tahkim etmişti; iktisadi hayatının da fikir babasıydı. Anti-komünizmle
sarmalanmış bir sağ siyaset aklının, propaganda biçiminin ve
demagojiyi de ihmal etmeyen bir söyleyişin ya da söylemeyişin
erbabıydı. Ancak hiç kuşkusuz kendine mahsus bir dilin ve kelamın
da sahibiydi. Milliyetçi ve muhafazakâr hoşnutsuzlukları devletle
barıştırarak, “devlet fikri”nin adamlığına uzanan bir siyasal kariyere
ulaştı. “Devlet aklı”nın mühendisliğini yaptı!
Tanıl Bora’nın kaleme aldığı Demirel biyografisi, bir şahsın hayat
hikâyesiyle sınırlı olmayan, Türkiye’nin 1940’lardan 2000’lere kadarki
sosyal, siyasal, kültürel, zihinsel tarihinin çarpıcı bir anlatımını sunuyor.
Siyasal dünyanın da, gündelik hayatın da, milletin de, devletin de
dönüşümünün Demirel portresinden yansımasına bakıyor; Demirel’in
dilinden ve elinden dökülen bir tarihin yanı sıra, o tarihin o dilden
neler çektiğini de kapsamlı bir şekilde inceliyor. Tanıl Bora’nın kaleme
aldığı bu biyografi, anekdotlarla örülü bir Demirel öyküsü değil, bir
fenomen etrafında ülkenin en önemli siyasal döneminin tarihini
anlatıyor – üstelik çok uzun bir dönemin!