Dekabristler, 1825'in Aralık ayında çarlığa meydan okumaya cüret etmiş ilk Rus devrimcileriydi. Bu

romantik devrimciler, kendilerinden sonra gelen Rus devrimci kuşaklarını olduğu gibi, Rus

edebiyatını da derinden etkilemişlerdi. Nitekim Tolstoy Dekabristler beni her zamankinden daha

fazla meşgul ediyor, şaşkınlığımı ve hayranlığımı uyandırıyor demişti. Bu hayranlığı onu

Dekabristler'i yazmaya sevk etti. 1861'de Herzen'e yazdığı mektupta, Dekabristler'i 1860

Kasımında yazmaya başladığını bildirir. Ama araya başka romanlar girer ve bu kitaba ancak

1870'lerin sonunda, Anna Karenina'yı tamamladıktan sonra geri dönebilir. Dekabrist hareketinin

üyeleriyle görüşür, onlarla yazışır, kaderleriyle, hayatlarındaki ayrıntılarla ve kendi aralarındaki

ilişkilerle yakından ilgilenir. 1897'de yazdığı bir mektupta romanı hakkındaki şu satırlar ilgi

çekicidir: düşüncem, biri dünyevi hayatın yoluna düşen, korkulmayacak şeylerden dehşete kapılan,

takibata uğrayan, tanrısına ihanet etmiş, diğeri de kürek yollarına düşmüş iki arkadaşı ve de otuz yıl

sonra bunlara neler olduğunu anlatmaktı: birinin berraklığını, cesaretini, hassasiyetini, mutluluğunu

ve diğerinin hem fiziksel hem manevi olarak yıkılmışlığını. Ama Dekabristler'i bir kez daha bir

kenara bırakır ve bitirmek de kısmet olmaz. Bu roman ilk kez Türkçe yayınlanıyor. HY