“...imtihanlar vardır ki; bir milletin medeni idareye ne derece layık olduğunu, demokrasi yani halk idaresi hususundaki iktidarının ne kadar ilerlemiş bulunduğunu gösterir. Yarınki tahrir-i nüfus Türk Milleti için böyle bir imtihan günüdür.”
Cumhuriyetin ilk nüfus sayımı (tahrir-i nüfus), Haziran 1926’da TBMM’de kabul edilen kanun çerçevesinde 28 Ekim 1927 tarihinde yapıldı. Ülke nüfusunu, toplumsal ve iktisadi özelliklerini modern yöntemlerle sayabilmek ve izleyebilmek için güvenilir verilere ihtiyaç duyan yeni devlet, okuryazarlıktan anadile, cinsiyetten mesleklere kadar pek çok bilginin toplanarak bir araya getirilmesini sağladı. İlk nüfus sayımı, yasama, yargı, eğitim, sağlık, ekonomi ve kültür alanlarındaki yenileşme hareketi için de kritik önemdeydi.
Prof. Dr. Şevket Pamuk'un değerli katkısıyla hazırlanan bu çalışmada, 1927 sayımından sonra yayımlanan verileri orijinal haliyle sunuyor, sayım hazırlıkları, sayım günü ve sonrasında toplumun bu faaliyete katılımına dair dönem basınında yer alan yazı, fotoğraf, karikatür ve belgeleri de okurlarımızla paylaşıyoruz.