Değişik bir Bizans kitabı. Alanın yetkin uzmanı Cyril Mango bu kez Bizansı iç dinamikleriyle ele alıyor. Eski dünyanın bu son büyük imparatorluğunu çok kavimliliği, ekonomik işleyişi, toplumsal özellikleri, siyasal yaşamı, Hıristiyanlığın getirdiği yeni dinsel yapısı, manastırları ve eğitim düzeni ile özlü biçimde irdeliyor. Yazar ikinci kısımda da Bizansın dünyayı kavrama düşüncesi üstünde duruyor. Bu alanda Hıristiyanlığın getirdiği açıklamaların nasıl bir evrim geçirdiğini, ne gibi çatışmalara yol açtığını anlatıyor. Üçüncü ve son kısımda ise Bizansın dünya kültür mirasına katkısını, edebiyat ile sanat ve mimari ana başlıklarıyla ele alıyor. Bin yıllık bir imparatorluğun toplumsal, ekonomik, sanatsal ve beşeri özelliklerini bütüncül bir yaklaşımla kavramak için Cyril Mango bize sağlam ve kolay anlaşılır bir metin sunuyor.

Tadımlık
Tüm imparatorluklar çeşitli halklara hükmetmişlerdir, Bizans İmparatorluğu bu bakımdan bir istisna oluşturmaz. İmparatorluğu oluşturan halk akla yakın denebilecek ölçüde bütünleşmiş olsaydı, İmparatorluğun başat uygarlığını benimsemekte birleşmiş olsaydı, bu başlığa bir bölüm ayırmak hiç gerekmeyebilirdi. Gelin görün ki, Bizans döneminin başlangıcından bile önce aslına bakılırsa, büyük Roma yapısının, İ.S. 2. yüzyılın sonuna doğru ilk çatlaklarını göstermeye başladığı zamandan beriRoma hakimiyeti altındaki çeşitli kavimler birbirinden uzaklaşma ve ayrılıklarını ileri sürme eğilimi içindeydiler. Hıristiyan dininin yükselişi, evrensel bir bağlılık yaratmak yoluyla bu çatlağı onarmak şöyle dursun, onu daha da genişletti. Bu yüzden, işe şu soruyu sorarak başlamamız gerekiyor: Bizanslılar kimlerdi? Bu soruyu yanıtlamaya giriştiğimizde, ilerledikçe çeşitli eyaletlerden halklar ile bunlar tarafından konuşulan dillerden söz ederek, İmparatorlukta hızlı bir gezi yapacağız. Başlangıç için seçtiğim tarih, İmparator İustinianos tarafından İtalya ile Kuzey Afrikanın birçok kesiminin geri alınmasından kısa bir süre sonrasına ve Erken Bizans devletinin çözülmesine eşlik edecek önemli etnografik değişimlerden yirmi otuz yıl öncesine rastlayan, İ.S. 560 civarıdır.