Ayetullah Ruhullah Musevî Humeyni [1902-1989], modern dönemin şahit olduğu en kritik ve
tarihin akışını değiştiren üç büyük devrimden birine [diğerleri 1789 Fransız Devrimi ve 1917
Bolşevik İhtilali] öncülük etmiş karizmatik bir siyasetçi, donanımlı bir fakih ve din adamı,
maharetli bir şair, derinlikli bir irfan ve tasavvuf ehli olarak artık tarihe mal olmuş bir şahsiyettir.
Tabiatıyla, Humeyni’nin uzun yaşamındaki her görüşü, icraatı ve eylemi kitlelerde sempati
doğurmadı, hatta bazı geniş çevrelerde kin ve nefretle anılan bir figüre dönüştüğü dahi
söylenebilir.
Dolayısıyla son derece girift ve çok katmanlı bir portre var karşımızda ve etki ettiği süreçleri daha
iyi anlayabilmek için hayatının her anı, görüş ve icraatlarının her boyutu derinlemesine
incelenmeyi hak ediyor. Aksi takdirde Humeyni’ye dair varılacak her hüküm –olumlu veya
olumsuz olmasına bakılmaksızın- aceleci, yüzeysel, eksik, önyargılı, tek taraflı, subjektif ve son
tahlilde hakikatin kendisinden uzak olmaya mahkûm kalacaktır.
Elinizdeki kitabın önemli bir yönü, kronoloji temelli klasik bir biyografi olmaktan ziyade, tematik
parametrelere odaklanan politik ve entelektüel biyografi örneği sunmasıdır. Humeyni’nin Şii
teolojisindeki yeri, Velâyet-i Fakih’in tarihselliği, “Velî-i Fakih”in kadın ve toplumsal cinsiyet
sorunları, tasavvuf, irfan, politik öznellik ve egemenlik, ruhban sınıfı, emperyalizm,
dekolonizasyon vb kavramlara dair yaklaşımları kitapta ayrıntılı olarak incelenmektedir. İran
Çalışmaları alanında uzun yıllardır faaliyet gösteren 15 uzmanın katkı sağladığı bu derinlikli
entelektüel biyografi, hem Türkçedeki İran ve Ortadoğu çalışmalarına hem de biyografi sahasına
büyük bir katkı sağlayacak ve yeni fikri tartışmaları tetikleyecek, önemli bir başucu kitabı olmaya
aday.